تاریخچه بهداشت محیط:
- مهندسی بهداشت از سال 1331 تا سال 1335 غالبا به صورت تیمی مرکب از مهندسین کادر ستادی وزارتخانه در نقاط مختلف کشور فعالیت داشته اند. وظایف آنها علاوه بر تهیه دستورالعمل ها و فرم هایی در زمینه مراکز تهیه، توزیع و فروش مواد غذایی و اماکن عمومی، مبارزه با حشرات و جوندگان، دفع فضولات جامد، بهسازی منابع آب و طراحی نقشه های تیپ و اجرای پروژه های تامین آب آشامیدنی بود.
- در آذر ماه سال 1332 اولین دوره کمک مهندسی ایران با حضور 5 نفر از شهرستان تبریز، 5 نفر از تهران، 5 نفر از شیراز، 2 نفر از بابل و 2 نفر از رشت و 5 نفر در پاکدشت ورامین تشکیل گردید.
- از سال 1335مهندسی بهداشت بصورت اداره کل درآمد و در مدت کوتاهی در بسیاری از استان های کشور ادارات مهندسی بهداشت ایجاد شدند.
- تشکیلات اداره کل مهندسی بهداشت در سال 1344 شامل ادارات آب و فاضلاب، بهسازی (شهر و روستایی)، هوا و محیط کار بود .
- در سال 1374 برای تعدیل نیروی انسانی و کاهش ابعاد تشکیلات در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دو اداره کل بهداشت محیط و اداره کل بهداشت حرفه ای ادغام یافتند، با ادامه روند کوچک سازی تشکیلات و واگذاری بعضی از وظایف به بخش خصوصی تفویض اختیار مسئولیت ها به دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی در آذر ماه 1379 اداره کل بهداشت محیط و حرفه ای به دفتر سلامت محیط کار و حرفه ای تغییر نام یافت.
تاریخچه بهداشت حرفه ای:
- در مرداد سال ۱۳۲۵ وزارت کار و امور اجتماعی تشکیل و قانون موقت کار را تدوین نمود.
- در سال ۱۳۳۷ قانون مزبور با اصلاحات و تغییراتی به صورت قانون به تصویب رسید و اجرای وظایف مربوط به بهداشت و ایمنی مندرج در قانون کار وقت به عهده اداره کل بازرسی کار قرار گرفت.
- در سال ۱۳۴۶ در حوزه معاونت فنی وزارت بهداشت وقت، اداره بهداشت محیط کار در تشکیلات اداره کل بهداشت محیط پیش بینی شد و سپس در سالهای ۱۳۴۷، ۱۳۴۸ و ۱۳۴۹، اداره طب صنعتی در اداره کل خدمات بهداشتی حوزه معاونت فنی وزارت بهداری وقت تاسیس گردید.
- سپس در سالهای ۱۳۵۰، ۱۳۵۱ و ۱۳۵۲ تا اوایل ۱۳۵۳، اداره بهداشت محیط کار به بهداشت محیط کار و هوا تغییر نام داد و اداره طب صنعتی همچنان به وظایف خود ادامه میداد.
- در اواخر دهه ۱۳۵۰ در حوزه معاونت امور بهداشتی و جمعیت و تنظیم خانواده وزارت بهداری وقت اداره بهداشت حرفهای در دفتر خدمات بهداشتی ویژه که بعداً به اداره کل خدمات بهداشتی ویژه تغییر نام داد تشکیل گردید.
- تا قبل از سال ۱۳۶۲ وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداشت وقت مشترکاً بر نیروی کار و محیط کار نظارت و مراقبت داشتند. به منظور جلوگیری از دوباره کاری و ارتقاء کیفیت ارائه خدمات برای حفظ و بالا بردن سلامت شاغلین،
- درسال۱۳۶۲ مسائل بهداشتی محیط کار و کارگر، از وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شناخته شد و جهت انجام این وظیفه، اداره کل بهداشت حرفهای تشکیل و مسئولیت حفظ و ارتقاء سلامت نیروهای شاغل کشور در مشاغل گوناگون جامعه را عهده دار گردید. با توجه به تصویب قانون جدید کار توسط مجمع تشخیص مصلت نظام جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۹، به حکم ماده ۸۵ قانون کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عهده دار بهداشت و درمان کارگران و وزارت کار و امور اجتماعی مسئول ایمنی کارگران میباشد.
تاریخچه طب کار:
- از نقطه نظر تاریخی بیماری های شغلی از هزاران سال پیش در جوامع بشری وجود داشته است. بیماری های مثل مسمومیت ناشی از فلزات سنگین د ر کارگران معادن صدها سال پیش توسط پزشکان شناسایی شده اند. شناخت علمی و آکادمیک از این بیماری ها د رسال 1700 میلادی توسط آقای رامازینی با نوشتن کتاب بیماری های صنعت گران شروع شد با آغاز قرن بیستم و افزایش مواجهات زیان آور محیط کار گرایش و توجه به بیماری های شغلی و طب کار بعنوان یک رشته تخصصی در علوم پزشکی هر روز افزایش یافت. در سال 1904 اولین کلینیک های طب کار در ایتالیا و سایر نقاط اروپا شروع به فعالیت نمودند. در سال 1916 اولین انجمن طب صنعتی تاسیس شد و در سال 1946 انجمن طب کار آمریکا تاسیس شد و در سال 1954 تدریس طب کار به عنوان یک رشته تخصصی آکادمیک به شکل مستقل در آمریکا شروع شد.
- طب کار یکی از شاخه های تخصصی رشته پزشکی می باشد. متخصصین این رشته وظیفه شناسایی، تشخیص، درمان، پیشگیری ،کنترل و مدیریت بیماری های شغلی را در بین جمعیت شاغلین به عهده دارند. تربیت دستیاران تخصصی طب کار، آموزش دانشجویان پزشکی و همچنین پزشکان عمومی در زمینه طب کار و بیماری های شغلی، انجام معاینات شاغلین (بدواستخدام، ادواری و تخصصی)، تعیین تطابق شاغلین با کار پیشنهادی و تعیین نقص عضو و غرامت بیماری های شغلی مهمترین توانمندی های متخصین این رشته می باشد.